Báo tiếng Nhật: 言語が思考を規定する過程――「考える」という行為の本質を探る

言語げんごが思考しこうを規定きていする過程かてい――「考かんがえる」という行為こういの本質ほんしつを探さぐる

Quá trình mà ngôn ngữ quy định tư duy — khám phá bản chất của hành vi “suy nghĩ”.

私わたしたちは頭あたまの中なかで「考かんがえる」とき、決けっして論文ろんぶんのように整然せいぜんとした筋道すじみちに沿そって思考しこうしているわけではない

Khi suy nghĩ trong đầu, thực ra chúng ta không suy nghĩ mạch lạc theo trật tự logic như trong một bài luận.

たとえば私わたしが評論ひょうろんを書かく際さいの経験けいけんを振ふり返かえってみても、論旨ろんしの核心かくしんとなる直感ちょっかんや、文章ぶんしょう全体ぜんたいの印象いんしょうを決定けっていづけるフレーズがふと閃ひらめいた瞬間しゅんかんに、「あ、これなら書かける」と思おもい立たたずにはいられない

Ví dụ, khi tôi chợt nhớ lại kinh nghiệm của mình lúc viết bình luận, thì chính vào khoảnh khắc chợt lóe lên một trực giác nắm bắt cốt lõi của luận điểm, hoặc một cụm từ định hình ấn tượng cho toàn bài viết, tôi không thể không nghĩ rằng: “À, với ý này thì mình có thể viết được rồi.”

つまり、その時点じてんで頭あたまに浮うかんでいるのは、あくまで断片的だんぺんてきなイメージや大おおまかな展望てんぼうにすぎないのである

Tóm lại, những điều hiện lên trong đầu vào thời điểm đó xét cho cùng chỉ là hình ảnh rời rạc hay là một viễn cảnh mơ hồ mà thôi.

その点在てんざい的な断片だんぺんどうしを、全体ぜんたいとして説得力せっとくりょくのある流ながれへと結むすびつけていく作業さぎょうこそが、「書かく」という行為こういの本質ほんしつにほかならない

Việc liên kết các mảnh ý tưởng rời rạc đó lại với nhau thành một mạch lập luận tổng thể có sức thuyết phục thì đó mới chính là bản chất của hành vi “ viết”.

だが、流ながれの滑なめらかさばかりに集中しゅうちゅうしすぎると、もとの目的もくてきから逸脱いつだつせざるを得えないことも少すくなくない

Tuy nhiên, nếu chỉ quá tập trung vào việc làm cho mạch trôi chảy thì ít nhiều không tránh khỏi việc đi lệch với mục đích ban đầu .

書かこうとしていた方向ほうこうとは異ことなる展開てんかいが、言葉ことばの流ながれに引ひきずられるようにして生しょうじてしまうのだ

Những diễn biến khác với hướng ban đàu mà ta định viết thường nảy sinh như thể bị cuốn vào theo dòng chảy của ngôn từ

人ひとは必かならずしも、当初とうしょ意図いとしたことを正確せいかくに書かき表あらわせるとは限かぎらない

Mọi người khổng phải lúc nào cũng có thể viết đúng như dự định ban đầu

むしろ、積つみ木きを重かさねるように書かき足たしていくうちに、最初さいしょは思おもいもよらなかったことを、知しらず知しらずのうちに書かいてしまうことがある

Ngược lại, khi bạn viết nhiều thêm giống như xếp hình chồng khối lên nhau đôi khi vô thức ta lại viết ra những điều không hoàn toàn nghĩ tới.

そして不思議ふしぎなことに、書かき上あげた後あとになって「そうか、自分じぶんはこう考かんがえていたのか」と気きづかされることも少すくなくない

Và thật kì lạ, sau khi viết ra tôi thường chợt nhận ra rằng : “Ồ, mình đã suy nghĩ như thế này sao”.

つまり、思考しこうとは、言葉ことばを通とおして初はじめて輪郭りんかくを得える動的どうてきな過程かていにほかならないのである

Tóm lại, tư duy là hành trình “mở” , thông qua ngôn từ mới có được hình hài rõ ràng

私わたしたちの意識いしきは、言葉ことばとイメージの網あみの目めの中なかを絶たえず漂ただよっている

Ý thức của chúng ta không ngừng trôi dạt giữa mạng lưới đan xen của ngôn từ và hình ảnh.

そこに生しょうじた断片的だんぺんてきな言葉ことばが文ぶんとして定着ていちゃくしたとき、初はじめて「考かんがえ」と呼よべるものが生うまれる

Khi những câu từ rời rạc gắn kết lại thành câu hoàn chỉnh thì lúc đó’ suy nghĩ” mới bắt đầu hình thành

言葉ことばを抜ぬきにして「考かんがえ」は存在そんざいしない

Suy nghĩ không thể tổn tại nếu tách rời ngôn từ

多おおくの人ひとは「考かんがえが先さきにあって、言葉ことばがそれを表あらわす」と考かんがえがちだが、実際じっさいには言葉ことばが生うまれることによって、初はじめて考かんがえが形かたちをとるにすぎない

Nhiều người thường cho rằng : “ suy nghĩ trước, ngôn từ chỉ là phương thức diễn đạt chúng” nhưng thực chất khi ngôn từ xuất hiện thì suy nghĩ mớ bắt đầu mang hình hài.

そのため、言葉ことばの運動うんどうが無意識むいしきのうちに構築こうちくした論旨ろんしが、いつの間まにか自分じぶんの「考かんがえ」として定着ていちゃくしてしまうという逆転現象ぎゃくてんげんしょうが起おこるのである

Chính vì thế , đôi khi diễn ra một nghịch lý thú vị đó là trong khi ngôn từ vô thức vận động lại tạo ra lập luận, rồi từ lúc nào không hay nó định hình ý nghĩ của chúng ta.