故郷を
離れ
戦地に
赴いた
兵士たちは
いつどこで
亡くなったのか。
Những người lính rời xa quê hương ra chiến trường đã hy sinh vào lúc nào và ở đâu?
戦後80年と
なることし、
兵士が
亡くなった
場所や
その日付を、AI
などのデジタル
技術で
解析しました。
Năm nay đánh dấu 80 năm sau chiến tranh, các địa điểm và ngày tháng mà các binh sĩ đã hy sinh đã được phân tích bằng các công nghệ kỹ thuật số như AI.
そこから
見えてきたのは、
戦争が
終わってからも
続く
悲惨な
実態でした。
Những gì hiện ra từ đó là thực trạng bi thảm vẫn tiếp diễn ngay cả sau khi chiến tranh kết thúc.
福岡市中央区に、
ある名簿が
保管されています。
Có một danh sách được lưu giữ tại quận Chūō, thành phố Fukuoka.
「
福岡県戦没者名簿」。
Danh sách liệt sĩ tỉnh Fukuoka
今から
30年前、
戦後50年の
節目に、
福岡県遺族連合会が
福岡出身やゆかりの
戦没者の
記録をとりまとめた
資料です。
Ba mươi năm trước, vào dịp kỷ niệm 50 năm sau chiến tranh, Liên đoàn gia đình liệt sĩ tỉnh Fukuoka đã tổng hợp tài liệu ghi chép về những người hy sinh trong chiến tranh có xuất thân hoặc liên quan đến Fukuoka.
6万4000人を
超える
兵士たちがどこで
亡くなったのかや、
亡くなった
日付、
そして遺族の
名前などが
記録されています。
Hồ sơ ghi lại nơi hơn 64.000 binh sĩ đã hy sinh, ngày họ mất cũng như tên của thân nhân.
戦後80年となることし、NHKは
福岡市に
本社がある
西日本新聞社と
連携し、
貴重な
資料のデジタル
化に
取り
組みました。
Năm nay đánh dấu 80 năm sau chiến tranh, NHK đã hợp tác với Công ty báo Tây Nhật Bản có trụ sở chính tại thành phố Fukuoka để tiến hành số hóa các tài liệu quý giá.
AIでデジタル
データ化今回私たちは、
遺族連合会から
許可を
得て、
冊子1
ページ1
ページをスキャンし、その
画像データをAIで
解析しました。
Chúng tôi đã nhận được sự cho phép từ Liên đoàn gia quyến, tiến hành quét từng trang của cuốn sách và phân tích dữ liệu hình ảnh đó bằng AI để số hóa dữ liệu.
個人情報に
配慮したうえで、
ページに
記載されている
兵士たち
一人一人の
戦没地とその
日時を、データとして
抽出し、
集計・
分析が
可能なデジタルデータベースとして
整理しました。
Sau khi cân nhắc đến thông tin cá nhân, chúng tôi đã trích xuất địa điểm tử trận và thời gian tử trận của từng người lính được ghi trên trang, và sắp xếp chúng thành một cơ sở dữ liệu kỹ thuật số có thể tổng hợp và phân tích dữ liệu.
抽出できたのは
およそ6万1000人分の
記録。
Khoảng 61.000 bản ghi đã được trích xuất.
彼らがいつ
亡くなったのか、
集計し
分析すると、
兵士たちの
悲惨な
最期の
痕跡が
見えてきました。
Khi tổng hợp và phân tích thời điểm họ qua đời, dấu vết về cái kết bi thảm của những người lính dần hiện ra.
終戦前1
年に
死者が
集中兵士たちがいつ
亡くなったのかを
月別にまとめた
グラフです。
1944年と
1945年に
亡くなった
兵士たちの
数が
急増。
Số lượng binh lính tử vong vào các năm 1944 và 1945 đã tăng đột biến.
全体の
半数近くにあたる
2万9000人余りが
終戦までの1
年間に
亡くなっていたことが
分かりました。
Hơn 29.000 người, tức gần một nửa tổng số, đã qua đời trong vòng một năm cho đến khi chiến tranh kết thúc.
激戦地で
死者が
急増いつ
亡くなったか、どこで
亡くなったのか、データベースから
可視化しました。
記載された「
戦没地」の
表記をもとに、
大きく
7つに
分類したグラフが
こちらです。
Dưới đây là biểu đồ được phân loại thành 7 nhóm lớn dựa trên ghi chú về nơi hy sinh đã được ghi lại.
出征した
兵士たちは
故郷から
遠く
離れたさまざまな
場所で
亡くなっていました。
Những người lính ra trận đã hy sinh ở nhiều nơi khác nhau, cách xa quê hương của họ.
亡くなった
兵士の
数が
最も
多かった
1945年3月は「フィリピン」「ビルマ(
現在のミャンマー)」に
加えて、
日米両軍で
激しい
戦闘が
行われた「
硫黄島」が
多くなっていました。
Tháng 3 năm 1945, khi số lượng binh sĩ thiệt mạng nhiều nhất, ngoài Philippines và Miến Điện nay là Myanmar, còn có Iwo Jima nơi diễn ra các trận chiến ác liệt giữa quân đội Nhật Bản và Hoa Kỳ, cũng ghi nhận con số thương vong lớn.
次いで
多かったのは、
1945年6月。
Tiếp theo số lượng nhiều là vào tháng 6 năm 1945.
「
沖縄」で
亡くなった
人たちが
急増していました。
Số người tử vong ở Okinawa đã tăng đột biến.
また、
1944年6月から
9月にかけて「ビルマ」で
亡くなった
人が
多くなっていました。
Ngoài ra, từ tháng 6 đến tháng 9 năm 1944, số người tử vong ở Miến Điện cũng tăng lên.
これは
何を
物語っているのか。
Điều này đang kể về điều gì?
専門家とともに
読み
解きました。
Chúng tôi đã cùng các chuyên gia phân tích và làm sáng tỏ.
補給なく
餓死・
病死か
なぜ、
1944年6月以降にビルマで
亡くなった
兵士が
急増しているのか。
軍事史の
専門家で、
明治大学平和教育登戸研究所資料館の
館長もつとめる
山田朗教授は、
背景には「インパール
作戦」があるといいます。
Giáo sư Yamada Akira, chuyên gia về lịch sử quân sự và cũng là giám đốc Bảo tàng Tư liệu Nghiên cứu Hòa bình Noborito của Đại học Meiji, cho biết đằng sau đó là Chiến dịch Imphal.
インパール
作戦は、
当時ビルマを
占領していた
旧日本軍が
隣国インド
北東部の
攻略を
目指した
作戦です。
Chiến dịch Imphal là chiến dịch mà quân đội Nhật Bản cũ, khi đó đang chiếm đóng Miến Điện, nhằm mục tiêu tấn công vào khu vực đông bắc Ấn Độ, quốc gia láng giềng.
補給を
度外視した
作戦は
惨敗に
終わり、その
後の
撤退でも
大勢の
兵士が
命を
落としました。
Một chiến dịch không tính đến việc tiếp tế đã kết thúc trong thất bại thảm hại, và trong cuộc rút lui sau đó, rất nhiều binh lính đã thiệt mạng.
山田朗教授「インパール
作戦の
失敗で
日本側の
防衛ラインが
総崩れになってしまった。
作戦自体は
7月に
中止になっているが、その
後ビルマに
侵入してきたイギリス
軍との
戦闘が
継続したことに
加えて、
日本軍が
撤退するなかで、
補給もなく、けがや
病気になった
兵士のケアがうまくできずに
どんどん犠牲が
増えていったことが
読み
取れます」
山田教授は
1944年9月のデータにも
注目しました。
特定の
日付に
亡くなった
兵士たちが
突出して
多くなっていて、
あまり知られていない
過酷な
戦いが
関係していることが
推測されるとしています。
Có nhiều binh sĩ đã thiệt mạng đặc biệt nhiều vào những ngày nhất định, và người ta suy đoán rằng điều này có liên quan đến những trận chiến khốc liệt ít được biết đến.
「
拉孟・
騰越(ら
もう・とうえつ)の
戦い」。
Trận chiến La Mỗ - Đằng Việt
ビルマでの
劣勢が
続く
中、
中国の
雲南省にある
国境付近の
2つの
町で
旧日本軍の
守備隊が”
玉砕”したとされる
戦闘です。
Trong bối cảnh liên tục thất thế tại Miến Điện, đây là trận chiến mà các đơn vị đồn trú của quân đội Nhật Bản cũ được cho là đã chiến đấu đến chết tại hai thị trấn gần biên giới ở tỉnh Vân Nam, Trung Quốc.
この日亡くなった
兵士の
記録にも
戦没地として「
拉孟」「
騰越」と
書かれた
人がいました。
Có những người lính đã hy sinh vào ngày này, trong hồ sơ tử trận của họ cũng ghi địa điểm tử trận là La Mông và Đằng Việt.
山田教授「
救援がないなかで
後退もできず、
部隊が
全滅してしまったことで、その
時点に
犠牲者が
急激に
増えていると
考えられます。
Giáo sư Yamada: Vì không có viện trợ nên không thể rút lui, dẫn đến toàn bộ đơn vị bị tiêu diệt, có thể cho rằng số người thiệt mạng đã tăng đột ngột vào thời điểm đó.
同じように
1945年3月の
硫黄島でも、
逃げ
場がない
島という
環境の
中で
旧日本軍が
玉砕していて、グラフでもその
時期に
死者が
急増していると
考えられます」
終戦後も
続く
犠牲さらに、
終戦を
告げる
昭和天皇の
玉音放送があった
1945年8月15日の
後にも
記録されていて、この
日以降、その
年の
年末までに
3000人近くが
亡くなっていました。
場所をみると「
満州」や「
中国」「
ソ連(
それん)」な
どの記録が
多くなっていました。
Khi xem địa điểm thì có nhiều ghi chép về Mãn Châu, Trung Quốc và Liên Xô.
山田朗教授「グラフで
見ても
かなりの
兵士たちが”
戦後”に
亡くなっています。
8月15日に
戦争が
終わりましたが、その
後も
犠牲者が
出ていないということではありません。
Chiến tranh đã kết thúc vào ngày 15 tháng 8, nhưng điều đó không có nghĩa là sau đó không còn có thêm những nạn nhân.
私たちは
どうしても
見落として
しまうことがあるので、それを
含めて
きちんと語り
継いでいかないといけない」
遺族の
思いは
データから
見えてきた
悲惨な
戦いの
痕跡。
遺族はどのように
受け
止めるのか。
Gia đình người đã khuất sẽ đón nhận điều đó như thế nào?
戦没者の
遺族の1
人、
福岡県の
荒川恒光さん(
86)。
Một trong những thân nhân của người đã hy sinh trong chiến tranh, ông Arakawa Tsunemitsu 86 tuổi đến từ tỉnh Fukuoka.
父親の
一登さんは
激戦地となった
沖縄で
通信兵として
従軍し、「
沖縄県民斯ク戦ヘリ」と
沖縄戦の
惨状を
記した
司令官の
電文を
打電したとされています。
Cha của anh Kazunobu đã tham gia chiến đấu tại Okinawa, nơi diễn ra những trận chiến ác liệt, với vai trò là lính thông tin, và được cho là người đã gửi bức điện tín của vị chỉ huy mô tả thảm cảnh của trận chiến Okinawa với nội dung Người dân Okinawa chiến đấu như thế này.
名簿には
一登さんの
名前とともに「
沖縄海軍司令部」が
戦没地として
記録されています。
Tên của ông Ichitō cùng với Bộ chỉ huy Hải quân Okinawa được ghi lại là nơi hy sinh trong danh sách.
荒川恒光さん
「
平和を
考えるうえで、
あの戦争のなかで
最初はこれくらいの
人が
亡くなって、
終盤になって
負けるときには
こんなに多くの
人が
亡くなったということがデータで
言えることは
大事だと
思います」
荒川さんは
沖縄で
戦没者の
遺骨収集などに
携わっていて、
当時を
知る
人が
減ることで
戦争の
記憶が
失われていくことに
危機感を
抱いているといいます。
戦争の
記録をデジタル
化することは、
次世代に
記憶をつなげる
新たな
手段になると
感じています。
Tôi cảm thấy rằng việc số hóa các ghi chép về chiến tranh sẽ trở thành một phương thức mới để kết nối ký ức với thế hệ mai sau.
荒川恒光さん
「データを
残すこと
自体は
大事で、あの
当時どうだったのか
将来の
方々が
歴史を
振り
返ってみる
場合に
参考になると
思う」
各地で
取り
組み
広がる
今回、NHKが
共同でデジタルデータ
化した
戦没者名簿については、
今月中旬にも
西日本新聞社の
紙面やアプリ、ウェブサイトで
詳しい
分析結果を
公開予定です。
また、
秋田県の「
秋田魁新報社」でも、
秋田県出身の
兵士たちの
亡くなった
場所や
推移を
特設サイトで
公開しています。
Ngoài ra, tờ Akita Sakigake Shinpo của tỉnh Akita cũng công bố trên trang web đặc biệt về địa điểm tử trận và quá trình của các binh sĩ xuất thân từ tỉnh Akita.
戦争資料の
保存に
取り
組んできた
山田教授も、
戦没者など
戦争の
記録をデジタル
化することは
今後も
進めていく
必要があると
指摘しています。
Giáo sư Yamada, người đã nỗ lực lưu giữ các tài liệu về chiến tranh, cũng chỉ ra rằng việc số hóa các ghi chép về chiến tranh như liệt sĩ là điều cần tiếp tục thực hiện trong tương lai.
山田教授「
戦後これだけ
時間が
経ってしまうと、
資料自体が
失われてしまうということも
考えられます。
Giáo sư Yamada: Sau chiến tranh, khi đã trôi qua từng ấy thời gian, cũng có thể nghĩ đến khả năng các tài liệu tự thân đã bị thất lạc.
戦争は
個人が
行ったものではなく、
まさに国家の
選択として
行ったものであるわけなので、その
後始末ということも
含めて、きちんと
国が
記録を
保存・
継承していくことが
大事だと
考えます」
(
機動展開プロジェクト・
斉藤直哉 /
福岡局・
小島萌衣)