むかし、かつて上狩野の旧家に菊三郎という人物がいた。
Ngày xưa, từng có một người tên là Kikusaburō sống trong một gia đình lâu đời ở Kamikarino.
彼は悪事を働くことこそなかったものの、働き者とは言いがたく、日々の生活は借金取りに追われることが常であった。
Tuy ông không làm điều xấu, nhưng cũng khó gọi là người siêng năng, và cuộc sống hàng ngày của ông thường xuyên bị các chủ nợ đuổi theo.
しかし、自然を愛でる心は人一倍であり、そのために生計を省みず、悠々自適の暮らしを続けていたのである。
Tuy nhiên, ông có một tình yêu thiên nhiên hơn người, vì vậy ông sống một cuộc đời tự do tự tại mà không màng đến kế sinh nhai.
そんなある折、菊三郎は借金返済のため、ついに家に伝わる山を売却せざるを得なくなり、売却に先立って山へ赴くこととなった。
Một ngày nọ, Kikusaburō cuối cùng buộc phải bán ngọn núi truyền lại trong gia đình để trả nợ, và trước khi bán, ông quyết định lên núi.
道中、足を滑らせて崖から転落し、谷川の川床に落ちた菊三郎は、清らかな水辺と周囲に響き渡るカジカの鳴き声に心を奪われ、しばし夢幻の境地に浸っていた。
Trên đường đi, ông trượt chân rơi xuống vách đá, rơi xuống lòng suối trong thung lũng. Bị mê hoặc bởi làn nước trong lành và tiếng kêu vang vọng của loài cá sấu kajika xung quanh, Kikusaburō đắm chìm trong một trạng thái mơ hồ.
その時、突如として彼の肩を叩く者が現れ、見上げると、そこには世にも不思議な老人が立っていた。
Đúng lúc đó, bất ngờ có người vỗ vai ông, ngước lên nhìn thì thấy một ông lão kỳ lạ chưa từng thấy đang đứng đó.
老人は「私は河鹿沢に棲むカジカの頭領である。
Ông lão nói: Ta là thủ lĩnh của loài cá sấu sống ở Kawajikazawa.
あなたが売ろうとしている山が他人の手に渡れば、木々は伐採され、谷は乾き、川床も濁流に呑まれてしまう。
Nếu ngọn núi mà ông định bán rơi vào tay người khác, cây cối sẽ bị chặt phá, thung lũng sẽ khô cạn, và lòng suối cũng sẽ bị dòng nước đục cuốn trôi.
そのようなことになれば、我々カジカはこの地を追われてしまうのだ。
Nếu điều đó xảy ra, chúng ta, loài cá sấu, sẽ bị đuổi khỏi nơi này. Xin ông, hãy đừng bán ngọn núi.
どうか、山を売らないでほしい」と懇願した。
Những lời đó đã khiến Kikusaburō xúc động sâu sắc.
その言葉に菊三郎は大いに心を動かされ、気がつくと老人の姿はすでになかったが、「承知しました」と独りごちて山を後にした。
Khi nhận ra thì ông lão đã biến mất, nhưng ông lẩm bẩm Tôi hiểu rồi rồi rời khỏi núi.
帰宅した菊三郎は、家財道具や書画骨董の類をすべて売却し、何とかして河鹿沢の山を他人に渡さずに済ませることができた。
Khi trở về nhà, Kikusaburō đã bán hết đồ đạc, tranh thư pháp, cổ vật trong nhà, và bằng cách nào đó đã giữ được ngọn núi Kawajikazawa không rơi vào tay người khác.
しかし、手元に残ったのは、売り物にもならない白い枕屏風一曲のみであった。
その晩、涼風の吹き抜ける夜、菊三郎が眠りに就くと、夢と現実の狭間でカジカの鳴き声に囲まれながら目を覚ました彼の目に、縁側から枕元にかけて点々と濡れた足跡が続いている光景が映った。
さらに、白い枕屏風の表面には、いつの間にか墨の鮮やかさを保ったまま、カジカが谷間で戯れる様子が生き生きと描かれていたのである。
この屏風に描かれたカジカの群れは、観る者に言葉では言い尽くせない不思議な感動を与えた。
やがて河鹿屏風の噂は人々の間で広まり、都から訪れた著名な絵師もその出来栄えに驚嘆し、千両箱を携えて屏風の譲渡を求める者まで現れた。
しかし、菊三郎は決してこの屏風を手放すことはなかった。
その後、菊三郎は屏風を売ることなく、むしろ仕事に励み始めたという。
やがて歳月が流れ、菊三郎が老いて世を去ると、奇妙なことに河鹿屏風の色彩も徐々に褪せ、数年のうちに絵は完全に消えてしまったと伝えられている。
今なお、浄蓮の滝の上方、河鹿沢の渓流では、カジカの美しい鳴き声が絶え間なく響き渡り、往時の伝説を静かに物語っているのである。