調査船ちょうさせん舵軸だじくから発見はっけんされた謎なぞの黒色こくしょく粘液ねんえき

Kết quả phân tích chi tiết chất nhầy màu đen rỉ ra từ tàu nghiên cứu Blue Heron, chịu trách nhiệm quan sát Ngũ Đại Hồ của Hoa Kỳ, đã cho thấy không chỉ có các loài vi sinh vật đã biết mà còn chứa nhiều loài vi sinh vật chưa từng được biết đến.

Nguồn gốc của chất nhầy này được xác định là từ trục bánh lái của thân tàu, tức là bộ phận điều khiển hướng di chuyển.

Vào tháng 9 năm 2023, ngay sau khi Blue Heron hoàn thành khảo sát tảo lam tại hồ Erie và hồ Superior, các thành viên thủy thủ đoàn đã phát hiện một chất giống nhựa đường màu đen rỉ ra từ trục bánh lái khi tàu đang neo đậu.

Thông thường, trục bánh lái là một không gian kín, hầu như không tiếp xúc với môi trường bên ngoài, nên không ai nghĩ rằng có sinh vật sống ở đó.

Nhằm làm sáng tỏ bản chất kỳ lạ của chất nhầy này, ông Doug Ricketts thuộc Trạm Quan sát Hồ Lớn Đại học Minnesota Duluth đã lấy mẫu và nhờ các nhà nghiên cứu điều tra.

Theo nhóm nghiên cứu, nhiều loại vi sinh vật với hình thái đa dạng đã được phát hiện trong chất nhầy này, trong đó có cả những loài mới chưa từng được xác nhận trước đây.

Hiện tại, chất này được gọi không chính thức là ShipGoo001.

Theo công bố của Đại học Minnesota vào tháng 6 năm 2024, chất nhầy này có khả năng đã phát triển trong môi trường yếm khí bên trong trục bánh lái.

Ông Cody Sheik, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết: Chúng tôi chưa từng tưởng tượng rằng lại có vi sinh vật tồn tại trong không gian kín của thân tàu như vậy, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải lấy mẫu một cách cẩn trọng, giữ nguyên trạng thái yếm khí nếu phát hiện chất nhầy tương tự trong tương lai.

Ngoài ra, ông cũng chỉ ra rằng nếu nghiên cứu tiếp tục tiến triển, có thể sẽ phát hiện thêm nhiều loài vi sinh vật mới.

Kết quả phân tích DNA cho thấy một phần vật liệu di truyền chiết xuất từ chất nhầy này có nguồn gốc từ vi sinh vật chưa xác định, trong khi các chuỗi gen khác lại có liên quan đến các vi sinh vật từng được phát hiện trong các môi trường tương tự trên khắp thế giới, như nhựa đường ở Địa Trung Hải, trầm tích ô nhiễm hydrocarbon ở Alberta, Canada, và từ vùng ven biển California đến tận Đức.

Ông Sheik cho biết: Môi trường phát hiện các vi sinh vật tương tự rất đa dạng, nhưng việc so sánh từ nhiều góc độ sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về chức năng và sinh thái của các sinh vật này.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề chưa được giải đáp, như quá trình chất nhầy này xuất hiện trong tàu như thế nào, hay liệu nó có khả năng gây ăn mòn sinh học ăn mòn do vi sinh vật đối với sắt của thân tàu hay không.

Sự tồn tại và phát triển của chất này trong môi trường kín cho thấy có thể tồn tại một mạng lưới thức ăn phức tạp.

Trợ lý giáo sư Jeffrey Marlow của Đại học Boston nhận định: Việc phát hiện loài mới không phải là điều đáng ngạc nhiên khi có vô số vi sinh vật tồn tại trên Trái Đất. 

Điều quan trọng là chúng được phát hiện ở đâu, có đặc điểm bộ gen và khả năng trao đổi chất như thế nào, và sự quan tâm học thuật phụ thuộc vào những yếu tố đó.

Ông Sheik và các cộng sự cũng đang điều tra lịch sử của Blue Heron để làm rõ nguồn gốc của chất nhầy.

Blue Heron vốn được chuyển đổi từ tàu cá sang tàu nghiên cứu khoảng 30 năm trước, và ngoài chất bôi trơn, không có vật liệu nào khác được sử dụng cho trục bánh lái, nhưng cũng cần xem xét khả năng sử dụng dầu của chủ sở hữu trước đây hoặc sự tồn tại của vi sinh vật ngủ đông lâu dài.

Ngoài ra, ông Marlow cũng chỉ ra khả năng chất nhầy đã bám vào trục bánh lái nhờ các khối vật chất hữu cơ gọi là tuyết biển.

Ông Sheik bày tỏ ý định tiếp tục làm rõ nguồn gốc của chất nhầy, nhấn mạnh sự cần thiết phải xem xét nhiều kịch bản khác nhau, như liệu nó đã phát triển ngay từ đầu trong trục bánh lái hay bám vào qua các con đường khác.

Ông Marlow cho biết: Việc phát hiện lần này có được là nhờ sự quan tâm và nhận thức cao về vi sinh vật học, đồng thời cũng cho thấy khả năng tồn tại của các vi sinh vật chưa biết đến ở những nơi bất ngờ gần gũi với chúng ta.

Bài viết này là bản biên tập lại từ bài gốc đăng ngày 3 tháng 8 năm 2025.